พิธีการตั้งเปรตและการชิงเปรต

การตั้งเปรตและการชิงเปรต

ชิงเปรต

   การจัดเทศกาลงานเดือนสิบ ถือเป็นความพยายามของมนุษย์ที่มุ่งทดแทนพระคุณบรรพบุรุษแม้ว่าจะล่วงลับไปแล้วก็ตามซึ่งเป็นการแสดงออกซึ่งความกตัญญูกต่อเวทีตามความเชื่อของชาวไทยโดยเฉพาะชาวจังหวัดนครศรีธรรมราช ที่เชื่อกันว่าบรรพบุรุษ เช่น ปู่ย่า ตายาย และญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว หากทำความชั่วจะต้องตกนรกเมื่อพ้นจากนรกแล้ว วิบากกรรมที่ยังเหลืออยู่ก็จะชักนำให้ไปเกิดเป็นเปรตต้องทนทุกข์ทรมานอยู่ในเปตภูมิ เมื่อถึงเทศกาลสารทเดือนสิบ คือตั้งแต่วันแรมหนึ่งค่ำเดือนสิบ บรรดาเปตชนทั้งหลายเหล่านั้นก็จะได้รับการปล่อยตัวมาชั่วคราว เพื่อจะมาเยี่ยมลูกเยี่ยมหลานและรับเอาส่วนบุญที่ลูกหลานประธรรมบำเพ็ญและอุทิศไปให้ และจะกลับในวันแรม 15 ค่ำ 
   หากขึ้นมาแล้วได้เห็นลูกหลานของตนเป็นคนดีหมั่นทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้ บรรดาเปตชนทั้งหลายเหล่านั้นก็จะกลับไปด้วยความยินดีบางทีก็พ้นจากสภาพความเป็นเปรตต่างก็พากันอำนวยอวยพรให้ลูกหลานของตนมีแต่ความสุขความเจริญ แต่ถ้าขึ้นมาแล้วไม่เห็นลูกหลานของตนทำบุญอุทิศไปให้ก็กลับไปด้วยความโศกเศร้าเสียใจที่ลูกหลานไม่ได้สำนึกคุณไม่มีความกตัญญูกต่อเวทีดังนั้นในช่วงเทศกาลสารทเดือนสิบ บรรดาลูกหลานและผู้ยังมีชีวิตอยู่จึงนำอาหารคาวหวานไปทำบุญที่วัดเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้วเป็นการแสดงออกความกตัญญูกตเวทีและเป็นการสร้างบุญสร้างกุศลให้เกิดกับตนเองและครอบครัว 

ตั้งเปรต

   ส่วนการตั้งเปรตนั้นคือหลังจากเสร็จการฉลองหมรับและถวายภัตตาหารแล้ว ชาวบ้านจะนำขนมหรืออาหารอีกส่วนหนึ่งไปวางไว้ตามบริเวณลานวัด ข้างกำแพงวัด โคนไม้ใหญ่ หรือริมกำแพงวัดด้านนอกเรียกว่าตั้งเปรต เพื่อเป็นการแผ่ส่วนกุศลเป็นทานแก่ผู้ล่วงลับที่ไม่มีญาติหรือญาติไม่มาร่วมทำบุญให้หรือมีกรรมไม่สามารถเข้าวัดได้ หลังพระสงฆ์สวดบังสุกุล ญาติๆ กรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลให้ เด็กๆ ลูกหลานจะเข้าแย่งชิงขนมกันเป็นที่สนุกสนาน ที่เรียกว่าชิงเปรต บางวัดได้หลาเปรตบนเสาสูงเพียงเสาเดียว เกลาและชโลมน้ำมันเสาจนลื่น เมื่อเวลาชิงเปรตผู้ชนะคือผู้ที่สามารถปีนไปถึงหลาเปรต ซึ่งต้องใช้ความพยายามอย่างมาก จึงสนุกสนานและตื่นเต้น คำว่าชิงเปรตมิได้หมายความว่าชิงจากเปรตแต่หมายความว่าชิงกันเอง ชิงสิ่งของที่เหลือจากเปรตหรือเดนเปรต (คำว่าชิงภาษาปักษ์ใต้แปลว่าแย่ง)    การชิงเปรตนั้นมีความหมายอยู่ 5 ประการคือ 

1. เพื่อจะนำของเป็นดินของบรรพชนให้เด็กรับประทานเชื่อกันว่าการได้กินเดนชานจากวิญญาณบรรพบุรุษเป็นการแสดงความรักอย่างหนึ่งและถือเป็นสิริมงคลสำหรับลูกหลานทำให้ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ
2. เชื่อกันว่าหากนำไปหว่านในนาในสวนจะทำให้พืชผลเจริญงอกงาม 
3. นำไปรับประทานจริงๆซึ่งก็มีบ้างแต่เป็นส่วนน้อย
4. เพื่อให้เปรตเห็นว่าของที่นำไปตั้งเปรตนั้นดีเลิศจึงถึงกับเหลือเดนแย่งชิงกัน 
5. พวกเด็กเด็กที่นิยมชิงเปรตนั้นเพราะในที่ตั้งเปรตเขามีเงินใส่ไว้ด้วยพวกเด็กเด็กจึงต้องการเงินมากกว่าของรับประทาน